1. BỆNH XƠ GAN LÀ GÌ?

Xơ gan là một bệnh gan mãn tính được đặc trưng bởi sự thay thế mô gan bằng mô xơ, sẹo và sự thành lập các nốt tân sinh. Theo thời gian, nếu không chữa trị sớm, các mô xơ sẽ lan khắp gan khiến chức năng gan suy yếu trầm trọng, từ đó sức khỏe người bệnh bị suy giảm, nghiêm trọng hơn nữa có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh.  Chữa xơ gan ở đâu cũng nhằm mang lại hiệu quả phục hồi chức năng gan. Theo như thống kê ở Hoa Kỳ, “xơ gan” chính là một trong những nguyên nhân gây tử vong chiếm tỉ lệ khá cao và tập trung chủ yếu với những người trong độ tuổi từ 45-65. Theo như ước tính thì chiếm khoảng 30.000 người chết vì xơ gan trung bình mỗi năm vì vậy điều trị xơ gan là rất quan trọng.

2. ĐỐI TƯỢNG DỄ MẮC XƠ GAN

Gan xơ là một bệnh mãn tính, ai cũng có thể mắc phải nếu như mọi người không có thói quen sống lành mạnh, khoa học. Những đối tượng sau đây dễ mắc xơ gan hơn cả:

Các đối tượng dễ mắc xơ gan

• Người mắc các bệnh về gan như viêm gan B, viêm gan C, gan nhiễm mỡ…

• Người nghiện rượu

• Người thức đêm nhiều

• Người thừa cân béo phì

• Người mắc các bệnh đường mật

• Người có thói quen lạm dụng thuốc

3. TRIỆU CHỨNG MẮC BỆNH XƠ GAN

Các bệnh về gan nói chung và bệnh xơ gan nói riêng có triệu chứng khá mờ nhạt trong thời gian đầu và dễ nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác nên người bệnh cần hết sức chú ý. Trong giai đoạn đầu, các triêu chứng của bệnh nhân xơ gan đều khá mờ nhạt. Nhưng khi nhiều mô sẹo thay thế cho mô khỏe mạnh và chức năng gan suy giảm, bạn có thể có các triệu chứng sau:

• Chán ăn

• Sút cân

• Buồn nôn

• Tĩnh mạch hình nhện nhỏ, đỏ dưới da hoặc dễ thâm tím

• Yếu

• Mệt mỏi

• Vàng da và mắt, nước tiểu sẫm

• Chảy máu do ứ máu tĩnh mạch thực quản hoặc ruột

• Giảm nhu cầu sinh lý

• Cổ trướng

• Đau bàn tay và bàn chân và cuối cùng là đau khắp cơ thể

• Phù chân và bàn chân do ứ dịch

• Rối loạn tâm thần, hay quên hoặc kém tập trung

4. NGUYÊN NHÂN XƠ GAN

Để có cách chữa bệnh xơ gan hiệu quả, nắm rõ được nguyên nhân gây bệnh là vô cùng quan trọng. Nguyên nhân dẫn tới xơ gan gồm:

Các nguyên nhân gây xơ gan

• Rượu: Rượu là một loại có độ cồn rất cao và còn có nhiều chất độc khác, trong đó nếu rượu không tinh khiết thì khi uống rượu càng nhiều và thời gian càng kéo dài thì rất dễ dẫn đến xơ gan.

• Xơ gan do ứ mật: Mật bị ứ dọng do viêm, tắc đường mật cả đường mật trong và ngoài gan. Mật sẽ tác động làm ảnh hưởng, tổn thương tế bào gan dần dần dẫn đến xơ gan.

• Xơ gan do viêm gan virus: Một trong những nguyên nhân chính gây xơ gan là do biến chứng từ các bệnh gan mãn tính, trong đó không thể không kể đến viêm gan virus. Người mắc viêm gan B, C, D giai đoạn nặng có nguy cơ cao phát triển thành xơ gan. Các căn bệnh này gây tổn thương trực tiếp lên tế bào gan, tuy nhiên hầu như người bệnh lại không nhận thấy những triệu chứng cụ thể. Chính vì lí do này mà ít người phát hiện sớm bệnh, chỉ đến khi viêm gan tiến triển thành xơ gan mới biết mình mắc bệnh, lúc này việc điều trị đã trở nên khó khăn hơn nhiều.

• Xơ gan do ký sinh trùng: Đối với ký sinh trùng có 3 loại hay gặp làm tổn thương tế bào gan và đưa đến xơ gan, đó là: Lỵ amip, ký sinh trùng sốt rét và sán lá gan.

• Xơ gan do ứ đọng máu kéo dài: như suy tim, viêm tắc tĩnh mạch trên gan.

• Ngoài ra, những người có phản ứng bất thường với vài loại thuốc, tiếp xúc lâu ngày với chất độc cũng có nguy cơ bị xơ gan.

• Một số bất thường di truyền: do sự tích tụ chất độc trong gan dẫn đến phá huỷ mô và gây xơ gan.

• Trẻ sinh ra không có ống dẫn mật (teo ống dẫn mật), dẫn đến xơ gan

5. TÁC HẠI CỦA BỆNH  XƠ GAN

Xơ gan là căn bệnh nguy hiểm thường gặp hiện nay. Bệnh do nhiều nguyên nhân gây nên và nếu người bệnh không biết mà có biện pháp chữa bệnh xơ gan kịp thời thì có thể tử vong ngay khi có biến chứng xảy ra. Vì xơ gan phá vỡ chức năng bình thường của gan, nó có thể gây nhiều biến chứng nặng:

Tác hại của bệnh xơ gan

• Tăng áp lực tĩnh mạch cửa

• Tĩnh mạch căng to (cổ trướng)

• Ứ dịch

• Thâm tím và chảy máu

• Vàng da

• Đau

• Bệnh não gan

• Loãng xương

• Ung thư gan

• Suy gan

Những tác hại do xơ gan gây ra đều gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe và thậm chí tính mạng người bệnh. Vì vậy, xét nghiệm dự đoán bệnh xơ gan sớm để tìm ra hướng giải quyết là việc làm hết sức quan trọng.

6. CHẨN ĐOÁN XƠ GAN

Chẩn đoán bệnh xơ gan và nắm bắt tình trạng bệnh là việc hết sức quan trọng. Có thể chuẩn đoán chính xác xơ gan thông qua các xét nghiệm để từ đó đưa ra phương pháp chữa xơ gan hợp lý

• Xét nghiệm máu gan: tổn thương gan giải phóng các enzym.Đo những enzym này sẽ xác định được mức độ tổn thương gan

• Xét nghiệm biliburin: Trong xơ gan giai đoạn muộn gan không xử lý được biliburin, dẫn tới nồng độ chất này trong máu tăng cao.

• Siêu âm:  đây là xét nghiệm không xâm lấn dùng sóng âm để tạo ra hình ảnh của nhiều nội tạng gồm có gan. Siêu âm không gây đau và thường chỉ mất chưa đến 30 phút.

• Chụp cắt lớp vi tính (CT): Xét nghiệm này dùng tia X để tạo ra các hình ảnh cắt ngang qua cơ thể.

• Chụp cộng hưởng từ: Thay vì tia X, MRI tạo ra hình ảnh bằng sóng vô tuyến và từ trường. Ðôi khi, thuốc cản quang cũng được dùng. Xét nghiệm này có thể mất từ 15 phút tới 1 giờ.

• Sinh thiết gan: Mặc dù các xét nghiệm khác có thể cung cấp nhiều thông tin lớn về phạm vi và loại tổn thương gan, sinh thiết là cách duy nhất để chẩn đoán xác định xơ gan từ đó đưa ra được cách chữa bệnh xơ gan phù hợp nhất. Trong thủ thuật này, người ta lấy một mẫu mô gan nhỏ và kiểm tra dưới kính hiển vi. Bác sĩ thường dùng một kim nhỏ sắc để lấy mẫu. Sinh thiết bằng kim là một thủ thuật tương đối đơn giản và chỉ cần gây tê, nhưng bác sĩ của bạn có thể không chọn xét nghiệm này nếu bạn bị bệnh rối loạn chảy máu hoặc cổ chướng nặng

7. PHƯƠNG PHÁP CHỮA VÀ ĐIỀU TRỊ XƠ GAN

Phương pháp điều trị bệnh xơ gan khá phức tạp, có 3 vấn đề cần lưu ý quan trọng như sau:

a.Điều trị xơ gan theo nguyên nhân

Dựa vào kết quả của những xét nghiệm trên, bác sỹ sẽ có cơ sở để xác định nguyên nhân gây bệnh, điều này có ý nghĩa rất lớn trong việc hỗ trợ chữa trị xơ gan. Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra gan xơ, hướng chữa trị cũng sẽ tương thích với nguyên nhân gây bệnh, cụ thể như sau:

• Người mắc xơ gan do biến chứng từ viêm gan virus cần chuyên tâm áp dụng theo phác đồ phù hợp do bác sỹ chuyên khoa chỉ định, ngăn chặn sự phát triển của virus cũng như giảm thiểu các tổn thương ở gan do virus gây ra.

• Người mắc xơ gan do rượu cần tuyệt đối kiêng rượu, bia, các loại đồ uống có cồn và các chất kích thích.

• Người mắc xơ gan do biến chứng từ suy tim, bệnh đường mật,… cần có phương pháp điều trị dứt điểm.

• Người mắc xơ gan do suy dinh dưỡng cần có chế độ ăn uống cung cấp đủ dưỡng chất thiết yếu.

• Người mắc xơ gan do lạm dụng thuốc cần dừng sử dụng loại thuốc đó ngay và tập trung phục hồi phần gan bị xơ hóa.

• Ngoài ra, còn có nhiều nguyên nhân khác gây xơ gan như ngộ độc hóa chất, ký sinh trùng, nhiễm trùng, rối loạn hệ miễn dịch, nghẽn tĩnh mạch gan,… Các bác sỹ chuyên khoa sẽ đưa ra phương hướng chữa trị phù hợp với từng nguyên nhân.

b.Điều trị bảo tồn

Bên cạnh việc chữa trị chuyên sâu thì có nhiều yếu tố khác cũng giúp hỗ trợ khắc phục chứng xơ hóa gan hiệu quả hơn, như chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt, kế hoạch vận động,…

Chế độ ăn dành cho người xơ gan cần cung cấp vừa đủ lượng dinh dưỡng thiết yếu, không thiếu cũng không thừa. Bởi thiếu thì sẽ không cung cấp đủ năng lượng cho người bệnh nhưng thừa lại có thể làm gia tăng gánh nặng cho lá gan yếu ớt. Người bệnh nên bổ sung rau xanh và hoa quả, hạn chế các loại mỡ động vật, đồ ngọt, đồ cay,… Các món ăn nên được chế biến thanh đạm bằng cách hấp, luộc, giảm muối. Đồng thời, cần ăn đúng đủ bữa, không nên bỏ bữa, nhịn đói. Tránh xa các chất độc hại cho gan như đồ uống có cồn, chất bảo quản, phẩm màu, phụ gia, các chất trong thực phẩm hết hạn, hỏng mốc,…

Người bệnh nên nghỉ ngơi đủ, tránh làm việc nhiều, quá sức. Nhiều người bệnh xơ gan có suy nghĩ tiêu cực, luôn chán nản, sợ hãi, điều này không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn tác động xấu đến sức khỏe cũng như quá trình hồi phục của bệnh nhân. Chính vì vậy, cần giữ tâm trạng thoải mái, lạc quan. Ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày và ngủ trước 11 giờ để gan có cơ hội tái tạo và phục hồi một cách tốt nhất.

Người bệnh xơ gan mặc dù cần nghỉ ngơi nhưng cũng nên vận động để giúp cơ thể dẻo dai, đồng thời khiến tinh thần minh mẫn, nâng cao sức đề kháng. Nên lựa chọn bài tập hoặc môn thể thao nhẹ nhàng, phù hợp với thể trạng như yoga, đi dạo, cầu lông,…

c.Điều trị các biến chứng

Người mắc xơ gan có nguy cơ phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, chữa trị biến chứng là không thể thiếu trong quá trình chữa trị xơ gan.

• Biến chứng xuất huyết tiêu hóa do tăng áp lực tính mạch cửa:

Truyền máu, truyền dịch đảm bảo khối lượng tuần hoàn.

Cầm máu qua nội soi.

Sử dụng thuốc làm giảm áp lực tĩnh mạch cửa.

• Biến chứng cổ trướng

Chọc tháo cổ trướng khi căng to, mỗi lần chọc có thể từ 1 – 3 lít.

Sử dụng thuốc lợi tiểu, có thể dùng kéo dài và cần theo dõi điện giải đồ máu điện giải đồ niệu.

Theo dõi đáp ứng điều trị bằng cân nặng và số lượng nước tiểu.

• Biến chứng nhiễm trùng dịch cổ trướng

Sử dụng kháng sinh, nên bù albumin sớm để phòng biến chứng hội chứng gan thận

• Biến chứng hội chứng gan thận

Bù albumin là liệu pháp chính giảm nguy cơ hội chứng gan – thận và làm chậm tiến triển bệnh.

Sử dụng thuốc làm giãn mạch thận và co mạch tạng giúp tăng tưới máu cho thận. Khi dùng thận trọng vì có nhiều nguy cơ tim mạch, do vậy cần theo dõi liên tục.

• Biến chứng ung thư gan

Nếu khối u nhỏ có thể xem xét phẫu thuật cắt bỏ một phần lá gan.

Ngoài ra, tùy vào tình trạng bệnh mà sẽ có những hướng giải quyết khác nhau, như ghép gan, làm đông lạnh tế bào ung thư, làm nóng, đốt các tế bào ung thư, hóa trị, xạ trị,…

8. LỐI SỐNG CHO NGƯỜI XƠ GAN

Bệnh nhân khi mắc bệnh xơ gan nên có lối sống lành mạnh và cân đối.  Đây cũng là một nguyên tắc quan trọng đối với người bệnh xơ gan để nâng cao hiệu quả điều trị. Đối với người bệnh xơ gan thì việc sống lành mạnh và cân đôi còn có thể ngăn chặn được những biến chứng mà bệnh gây ra.

Sinh hoạt lành mạnh: hạn chế hoặc bỏ hẳn rượu, bia, bỏ hút thuốc lá là những hoạt động hỗ trợ việc hồi phục những tế bào xơ gan. Hàng ngày ăn uống đủ chất: đạm, đường, béo, vitamin và khoáng chất. Phòng nhiễm các bệnh giun sán bằng cách thực hiện ăn chín, uống sôi, không ăn cá hay hải sản tái, sống hoặc chưa nấu chín kỹ, không ăn rau sống, không uống nước lã. Khi có bệnh gan mật cần điều trị tích cực.

9. PHÒNG NGỪA BỆNH XƠ GAN

Các biện pháp phòng ngừa xơ gan gồm:

• Thực hiện các biện pháp phòng chống viêm gan virus. Tốt nhất nên tiêm vacxin và trang bị cho bản thân kiến thức về các đường lây nhiễm để có cách chủ động phòng tránh hợp lý.

• Đối với người đã mắc viêm gan virus, gan nhiễm mỡ,… các bệnh về gan nói chung cần chuyên tâm điều trị để ngăn chặn biến chứng thành xơ gan.

• Cùng với đó, chữa tốt các bệnh đường mật cũng là cách để giảm bớt nguy cơ hình thành bệnh xơ gan.

• Để phòng bệnh xơ gan cũng như nhiều bệnh phổ biến khác, chúng ta cần xây dựng cho mình một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học. Chú trọng vào bữa sáng, khẩu phần ăn hàng ngày cần cung cấp đầy đủ các cất xơ (rau, củ quả). Bổ sung vừa đủ lượng protein cần thiết, giảm chất béo và các loại thực phẩm chế biến nhiều dầu mỡ. Không nên sử dụng nhiều đồ ăn sẵn, đồ ăn mặn để giảm tải cho gan. Ngoài ra, hạn chế ăn uống tại những địa điểm kém sạch sẽ, giảm thiểu nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

• Tránh xa rượu bia và các loại đồ uống có cồn.

• Duy trì trọng lượng cơ thể phù hợp với chiều cao. Với người bị thừa cân béo phì nên áp dụng các phương pháp giảm cân khoa học và bền vững, không nên nhịn ăn vì cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng cũng có thể gây xơ gan.

• Thận trọng khi dùng thuốc. Nên tránh dùng các loại thuốc có thành phần gây độc cho gan. Ngoài ra, hạn chế dùng quá nhiều thuốc giảm đau hay kết hợp với nhiều loại thuốc vì sẽ khiến các tế bào gan mệt mỏi do phải làm việc quá tải, dễ gây xơ gan. Tốt nhất nên sử dụng thuốc theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Xơ gan là căn bệnh hết sức nguy hiểm. Vì vậy, người bệnh nên trang bị đầy đủ cho mình kiến thức về các bệnh xơ gan nói riêng và cả những bệnh về gan nói chung. Nếu có bất cứ thắc mắc nào, xin vui lòng liên hệ với đội ngũ tư vấn của Phòng Khám Kim Mã để được tư vấn chi tiết.

Nguồn: Sưu tầm